Image: Sam Edwards/OJO Images/Getty Images.

“Khi đèn bỗng dưng tắt đột ngột trong phòng mổ, các bác sĩ phẫu thuật vừa hoàn thành ca sinh mổ. Người mẹ nhiễm HIV nằm trên bàn trong bóng tối với vết rạch chưa được khâu lại”. Cảnh này từ bộ phim “Hiệu ứng Thử nghiệm” được diễn ra ở Uganda, và sự cố kỹ thuật này có thể xảy ra ở bất kỳ bệnh viện nào trên toàn thế giới.

Theo Ủy ban Lancet về Phẫu thuật Toàn cầu, hơn 5 tỷ người trên khắp thế giới không có được ca phẫu thuật an toàn. Cho dù đó là do cơ sở hạ tầng không đầy đủ hoặc do sự thiếu hụt các bác sĩ được đào tạo, thì đa số mọi người trên thế giới không thể nhận được sự chăm sóc mà họ mong muốn trong việc điều trị ung thư, thương tích do tai nạn xe hơi hoặc các bệnh khác cần được chăm sóc phẫu thuật. 

Mặc dù những thách thức này dường như không thể vượt qua, nhưng một công cụ đơn giản đã có một tác động đáng kể đến các nỗ lực để cải thiện sự an toàn phẫu thuật trên toàn thế giới, đó là: Một tờ giấy được biết đến như bảng kiểm tra an toàn phẫu thuật. Nó được phát triển bởi ông Atul Gawande, Giáo sư về Phẫu thuật ở Brigham và Bệnh viện Phụ nữ, Giáo sư của Bộ Y tế và Chính sách Y tế tại trường Y Harvard, và William Berry - Giám đốc chuyên môn và Giám đốc điều hành của Chương trình Phẫu thuật An toàn tại Ariadne Labs, Bảng kiểm tra có ít hơn hai mươi câu hỏi.

Bảng kiểm tra an toàn phẫu thuật đã được đưa ra trong thập kỷ qua ở 8 quốc gia khác với Anh, Mông Cổ cùng bộ phim tài liệu theo các bác sĩ, y tá và bệnh nhân ở những quốc gia này cho thấy những thách thức về công nghệ, văn hoá và kinh tế đã cản trở sự phát triển của các hệ thống phẫu thuật và nêu bật những cách mà một bảng kiểm tra có thể giúp vượt qua những trở ngại đó.

Lấy cảm hứng từ Bảng kiểm tra đã cách mạng hoá sự an toàn của hàng không, Bảng kiểm tra phẫu thuật đã được WHO thông qua vào năm 2008 như là một phương tiện để tăng cường sự an toàn phẫu thuật trên khắp thế giới, bằng cách tiêu chuẩn hóa một tập hợp các thói quen nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giao tiếp, làm việc nhóm, chuẩn bị phòng phẫu thuật và các quy trình phẫu thuật an toàn. Các nghiên cứu cho thấy sử dụng Bảng kiểm tra có thể làm giảm số lượng người chết do các biến chứng phẫu thuật trên 20%.

Giáo sư Gawande phát biểu trong một cuộc thảo luận sau khi công chiếu một bộ phim tại Trường Y khoa Harvard vào tháng này. "Đó là con người đang cố gắng làm việc cùng nhau", "Khi mọi người không đi theo cùng một hướng, chúng ta sẽ gặp một mớ hỗn độn. Nhưng khi chúng ta cùng nhau tập luyện, chúng ta có thể giải quyết mọi vấn đề có thể xảy ra".

Buổi công chiếu được tổ chức bởi Liên minh Sinh viên Phẫu thuật Toàn cầu của trường Y khoa Đại học Harvard, trường Y khoa Đại học Boston và Trường Y khoa Đại học Tufts. Sinh viên y khoa và những người ủng hộ phẫu thuật an toàn từ ba trường đã tham dự sàng lọc để tìm hiểu thêm về những nỗ lực để cải thiện việc tiếp cận phẫu thuật an toàn trên toàn thế giới. Ngoài Giáo sư Gawande, các nhà phân tích khác tại buổi công chiếu bao gồm Brian O'Gara - giảng viên khoa gây tê - trường Y khoa Harvard tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess; Sabrina Sanchez - bác sĩ phẫu thuật chấn thương ở Trung tâm Y tế Boston; và Victoria Mui -  bác sĩ sản phụ khoa tại Trung tâm Y tế Harvard Vanguard - người đã từng làm việc ở Uganda như một tình nguyện viên về hạt giống sức khoẻ toàn cầu. Những người tham gia buổi công chiếu đã thảo luận về khía cạnh lâm sàng, đạo đức, văn hoá, chính trị và cá nhân của phẫu thuật toàn cầu, kinh nghiệm của họ trong các môi trường làm việc hạn chế và lợi ích của việc làm việc với bảng kiểm tra.

Mặc dù Bảng kiểm tra không thể vượt qua được tất cả những thách thức đối với việc tiếp cận phổ cập đến an toàn phẫu thuật, những câu chuyện mà các chuyên gia phân tích và chia sẻ cho thấy Bảng kiểm tra là một công cụ hiệu quả đáng kinh ngạc để cải thiện việc chăm sóc từ quy mô tương tác cá nhân với quy mô toàn cầu, vì nó giúp thay đổi cách toàn xã hội suy nghĩ về hệ thống y tế và việc chăm sóc sức khoẻ.

Liên minh Sinh viên Phẫu thuật Toàn cầu là một nhóm làm việc của sinh viên, gồm những sinh viên tìm kiếm giáo dục, truyền cảm hứng và đoàn kết các sinh viên khác tham gia vào nỗ lực chăm sóc phẫu thuật, chăm sóc sản khoa và gây tê.

Các nhà lãnh đạo của GSSA (The Global Surgery Student Alliance  - Liên minh Sinh viên Phẫu thuật Toàn cầu) đã tổ chức buổi công chiếu, Alexis Kahanu (Đại học Tufts), Roya Edalatpour (Đại học Boston) và Parisa Fallah (một sinh viên y khoa tại trường Y Harvard và Giám đốc quốc gia của GSSA) giới thiệu sự kiện, kiểm duyệt các cuộc thảo luận nhóm và đưa ra nhận xét cuối cùng. Buổi công chiếu được tài trợ bởi Quỹ Kletjian.

Các diễn giả khác bao gồm Kris Torgeson, Giám đốc điều hành toàn cầu Lifebox. Qũy Lifebox, một tổ chức được thành lập bởi Giáo sư Gawande và các đồng nghiệp để cung cấp thiết bị và giáo dục cần thiết để thực hiện Bảng kiểm tra một cách hiệu quả, hợp tác với nhà làm phim Lauren Anders Brown để tạo ra Bộ phim “Hiệu ứng Thử nghiệm”.

Quỹ Lifebox đã giúp phát triển một phiên bản không đắt tiền của pulse oximeter, một công cụ để đo mức oxy trong máu có thể cung cấp những cảnh báo sớm và quan trọng về các biến chứng tiềm ẩn trong quá trình phẫu thuật.

Kể từ năm 2011, đã có 16.500 đơn vị được cung cấp cho các chuyên gia gây tê và y tá gây mê. Nhóm ước tính cần 60.000 đơn vị khác trên toàn thế giới. Lifebox pulse oximeter được phát triển đặc biệt cho môi trường khắc nghiệt của các trường phẫu thuật tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, với việc sao lưu pin để họ tiếp tục làm việc ngay cả khi đèn tắt đi.

Theo JAKE MILLER
Nguồn: hms.harvard.edu
Lược dịch: Bs.Nguyễn Hữu Tùng & cộng sự