Bệnh sốt xuất huyết gây ra bởi virus Dengue do muỗi truyền, được coi là mối đe dọa hàng đầu của Tổ chức Y tế Thế giới đối với sức khỏe toàn cầu năm 2019. Virus Dengue gây bệnh trên 390 triệu người trên thế giới mỗi năm, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây biến chứng và tử vong ở trẻ em và người lớn ở một số quốc gia châu Á và châu Mỹ Latin. Sốt xuất huyết gia tăng nhanh chóng trên thế giới trong những thập kỉ gần đây. Khoảng 1/2 dân số trên thế giới có nguy cơ bị bệnh. Hiện chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh.

Một nghiên cứu được tài trợ bởi công ty Takeda Vaccines đăng trên tạp chí New England Journal of Medicine (NEJM) mới ra ngày 06 tháng 11 năm 2019 vừa qua đã chứng minh được hiệu quả của văcxin phòng sốt xuất huyết. Văcxin này được chế tạo để phòng ngừa cả 4 chủng virus Dengue. Thử nghiệm này được thực hiện trên 20,000 trẻ em độ tuổi từ 4 đến 16 tuổi ở 8 quốc gia châu Á và châu Mỹ Latinh. Nhóm tác giả đã trình bày một phần những dữ liệu kết quả chính trong một nghiên cứu ngẫu nhiên giai đoạn 3 (phase 3) vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu, đối với vắc-xin sốt xuất huyết tetravalent (TAK-003) ở các khu vực châu Á và châu Mỹ Latinh là những quốc gia có bệnh đang lưu hành. Trẻ em và thanh thiếu niên khỏe mạnh từ 4 đến 16 tuổi được chọn ngẫu nhiên theo tỷ lệ 2:1 (phân tầng theo loại tuổi và khu vực) được chỉ định hai liều vắc-xin hoặc giả dược cách nhau 3 tháng. Những người tham gia có biểu hiện sốt cao đã được kiểm tra xem có mắc bệnh sốt xuất huyết hay không bằng phản ứng PCR sao chép ngược huyết thanh đặc hiệu. Nhóm nghiên cứu xác nhận hiệu quả của văcxin trong việc ngăn ngừa sốt xuất huyết gây ra bởi bất kỳ type huyết thanh nào của virus Dengue.

Trong số 20.071 người tham gia nghiên cứu được tiêm ít nhất một liều vắc-xin hoặc giả dược (nhóm an toàn), 19.021 (94,8%) đã nhận được cả hai mũi tiêm và được đưa vào nghiên cứu. Trong phân tích theo quy trình (per-protocol analysis), hiệu quả bảo vệ của vắc-xin là 80,2% (95% CI, 73,3 đến 85,3; 61 trường hợp mắc sốt xuất huyết được xác nhận về mặt virus học trong nhóm vắc-xin so với 149 trường hợp trong nhóm giả dược), với hiệu quả 95,4% chống lại sốt xuất huyết dẫn đến nhập viện (95% CI, 88,4 đến 98,2; 5 lần nhập viện trong nhóm vắc-xin so với 53 lần nhập viện trong nhóm giả dược). Tỷ lệ các tác dụng phụ nghiêm trọng là tương tự ở nhóm vắc-xin và nhóm giả dược (tương ứng 3,1% và 3,8%).

Hiệu quả của văcxin có xu hướng thay đổi theo từng type huyết thanh của virus. Kết quả cho thấy văcxin ngừa được tuýp 2 với hiệu quả 97.7%. Các chủng khác có hiệu quả thấp hơn, 73.7% với tuýp 1, 62.3% với tuýp 3. Riêng tuýp 4 không có kết luận vì số ca nhiễm bệnh quá ít. Văcxin còn giúp giảm tỷ lệ bệnh nhân phải nhập viện đến 95.4%.

Như vậy, kết luận TAK-003 có hiệu quả chống lại sốt xuất huyết có triệu chứng ở những quốc gia có bệnh lưu hành

Nguồn trích dẫn:

Shibadas Biswal et al. Efficacy of a Tetravalent Dengue Vaccine in Healthy Children and Adolescents, 2019 Nov 6. doi: 10.1056/NEJMoa1903869.