Đa phần các trường Đại học tại Hoa Kỳ có nhiều khoa hay còn gọi là Trường – Trường trong Trường. Khoa Y/Trường Y là một trong các khoa/trường của một Đại học. Chương trình đào tạo bác sĩ của Hoa Kỳ đa phần là chương trình 4 năm (4 years medical program), có một số tiểu bang có chương trình đào tạo bác sĩ 6 năm (6 years medical program) như tại Đại học tiểu bang Indiana. Đối với chương trình 4 năm, thí sinh muốn vào chương trình này phải hội đủ các điều kiện:

1. Hoàn tất bằng cử nhân (4 năm), bằng cử nhân của nhiều ngành học khác nhau cũng có thể đăng ký thi vào trường y khoa, kể cả cử nhân ngành âm nhạc, cử nhân trường cộng đồng…, nhưng điểm trung bình của bằng cử nhân phải từ 3.2 trở lên.

2. Vượt qua kỳ thi MCAT (Medical College Admission Test). Đó là kỳ thi đầu vào. Nội dung bài thi nầy gồm những kiến thức khoa học cơ bản như toán, lý, hóa, sinh, quang học, địa chất học, lịch sử, địa lý… và cả kiến thức y học cơ bản. Số điểm đạt cũng phải từ 3.2 trở lên.

3. Nếu vượt qua kỳ thi MCAT, thí sinh chọn trường nộp đơn thi vào ngành Bác sĩ của trường đại học tại tiểu bang nào đó mà mình muốn hay cảm thấy tự tin. Ở đây thí sinh phải làm một bài tự luận khoảng 5000 từ do trường ra đề thi. Qua bài tự luận nhà trường biết được ý định, động cơ học bác sĩ, kiến thức tổng quát cũng như biết được kỹ năng tiếng anh, năng lực học tập và khả năng tiềm ẩn của thí sinh có thể tiếp tục con đường học y khoa hay không.

4. Ngoài ra, thí sinh cần chứng minh bổ sung những công việc mình đã từng làm có tính cộng đồng như: công tác từ thiện, công tác xã hội, giúp đỡ người đau yếu, giúp đỡ người nghèo, người yếu thế, chăm sóc bệnh nhân tại bệnh viện và những việc làm có tính cộng đồng khác.

5. Người giới thiệu: thông thường là người có uy tín trong ngành y hay uy tín xã hội, được nhiều người trong xã hội biết đến với sự tôn trọng.

6. Nếu tất cả các bước trên đây đạt, thí sinh bước vào vòng cuối cùng là: phỏng vấn trực tiếp với Ban tuyển sinh – họ là những người dày dặn kinh nghiệm trong nghiệp vụ phỏng vấn thí sinh thi vào trường y khoa. Mục tiêu cuộc phỏng vấn là để biết một phần khả năng ngoại ngữ (phải chuẩn xác) của thí sinh, tìm kiếm động lực nào mà thí sinh muốn học ngành y. Họ sẵn sàng loại trừ những thí sinh không trung thực qua cuộc phỏng vấn để tìm kiếm ứng viên yêu nghề và mơ ước học bác sĩ thực sự. Xuyên qua cuộc phỏng vấn họ có thể biết thí sinh có khả năng phát triển đạo đức nghề nghiệp. Giống như chúng ta kêu gọi bác sĩ có y đức, còn người ta đặt vấn đề y đức trước khi vào trường y khoa.

7. Điểm Tiếng Anh: điểm tiếng Anh được chứng minh qua các bằng cấp tiếng Anh của trung tâm khảo thí tiếng anh.

Tại Hoa Kỳ, nhiều trường y khoa có lịch sử lâu đời hàng trăm năm nhưng số lượng tuyển sinh hằng năm rất thấp, thường chỉ từ 100 đến 120 sinh viên. Có nhiều trường chỉ tuyển được dưới 50 sinh viên/ năm.

Sau khi vào được trường y khoa, sinh viên học tiếp 4 năm và ra trường với bằng MD (Medical Doctor), giống như bằng bác sĩ đa khoa của Việt Nam. Đến đây người sinh viên đã có 8 năm đại học, trong đó có 4 năm cho bằng cử nhân và 4 năm cho y khoa. Trong 4 năm y khoa , chia làm 2 năm đầu học y học cơ sở, về điều dưỡng và tiền lâm sàng. Cuối năm thứ 2 sinh viên phải thi lấy bằng USLME-1 (United States Licensing Medical Examination). Năm thứ 3 & 4 đi lâm sàng, tiếp cận bệnh nhân, sinh viên phải đi lâm sàng luân phiên (rotating clinicals) các khoa trong bệnh viện như: Khoa nội, ngoại, sản, nhi, chuyên khoa lẻ, gây mê. Năm thứ 4 chọn một chuyên khoa chính do thầy chỉ định được gọi là chuyên khoa lỏi (core clinical). Cuối năm thứ 4 sinh viên thi lấy bằng USLME-2, vượt qua được bằng USLME-2 thì mới được thi ra trường và lấy bằng MD (Medical doctor). Sau khi lấy được bằng USLME-1 & 2, sinh viên được học nội trú 2 đến 3 năm và cuối kỳ thi lấy bằng USLME-3. Trong thời gian học nội trú, bác sĩ đã có phụ cấp lương vì họ được xem như một bác sĩ bán thực thụ. Khi lấy được bằng USLME-3, người bác sĩ có thể chọn hướng đi tiếp cho mình: một là nghiên cứu, hai là đi học tiếp chuyên khoa. Ví dụ chuyên khoa phẫu thuật, thì học thêm 5 năm nữa; chuyên khoa ngoại thần kinh cũng từ 5 đến 7 năm nữa. Hay chỉ muốn học bác sĩ gia đình, thì chỉ cần 1 đến 2 năm nữa.

(USLME là kỳ thi quốc gia dành cho bất kỳ bác sĩ nào muốn hành nghề y tại Hoa kỳ).

Như vậy, một bác sĩ tại Hoa Kỳ kể từ khi vào đại học đến khi ra trường hành nghề phải mất từ 11 đến 17 năm mới tiếp cận được với bệnh nhân thực thụ. Chi phí học bác sĩ tại Hoa Kỳ vì vậy rất đắt đỏ so với ngành khác. Ví dụ, học phí y khoa tại trường Đại học John Hopkin là $84,000 usd / năm, tại trường y khoa Harvard là $82,000 usd / năm, tại trường y khoa Stanford là $86,000 usd/ năm. Đó chỉ là học phí, còn những chi phí khác nữa nên sinh viên sẽ tốn kém thêm các khoản chi phí khác.

Khoa Y – Trường các nhà cái uy tín đổi thưởng uy tín nhất hiện nay mong ước thực hiện chiến lược ươm mầm cất cánh nền y tế nước nhà với chất lượng chuẩn mực. Do đó, mô hình xây dựng và phát triển khoa y của trường phải tương đồng với các nước tiên tiến ngay từ lúc khởi đầu.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Tùng
Chủ tịch ĐH Phan Châu trinh